Sağlık alanında yaptığı çalışmalarla TÜBİTAK Bilim Mükafatı ve Prof. Aziz Sancar Bilim Mükafatı dahil bir çok mükafatın sahibi olan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi, Tıbbi Onkoloji ve Hematoloji uzmanı Prof. Taner Demirer, İYİ Parti’de Sıhhat Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı’ydı. Harikulâde kongre öncesinde istifa ederek CHP’ye katıldı. Prof. Demirer, SÖZCÜ’nün sağlıkla ilgili sorularını şöyle yanıtlandırdı:
– 22 yıllık AKP iktidarında Sıhhatte Dönüşüm Projesi’nin geldiği nokta nedir?
– AKP iktidarının başlangıcında büyük övgülerle topluma sunulan Sağlıkta Dönüşüm Projesi sıhhatte şiddette dünyanın önde giden ülkesi olmamıza, sıhhat çalışanlarının açlık hududunda yaşamasına, sıhhat hizmetlerinin sunumundaki standardın bozulmasına, kuyrukların uzamasına, ucube randevu sisteminin çökmesine ve en âlâ doktorlarımızın yurt dışına gitmesine yol açtı.
– Şehir hastaneleri, sıhhat hizmetlerinin sunum ve standardında bir çığır açtı mı?
– AKP İktidarı eski Sovyet sisteminin bir eseri olan, İngilizler tarafından da 1970’li yıllarda denenen ve terk edilen 20’ye yakın kent hastanesinihizmete açtı. Kent hastanelerinde vatandaşlarımız randevu alamamakta, mağdur olmakta ve sıhhat hizmetlerinin standardı düşük kalmaktadır. Sağlık Bakanlığı bütçesinin 1/5’ini götüren bu hastaneler garantili hasta sayıları, kira ve hizmet bedelleri ile Sıhhat Bakanlığı’nın bütçesini eritiyor. Hastane müteahhitlerine kira ve hizmet bedeli ismi altında iki farklı ödeme yapılıyor ve kontratlarla hizmet ve kira bedelleri ismi altında müteahhitlere milyarlarca lira aktarılıyor. AKP hükûmeti, devleti önümüzdeki 25 yıl boyunca bu paraları ödetmeye mahkûm etti.
HASTA GARANTİSİ SAĞLAMAK İÇİN
– Cumhuriyetimizle özdeşleşmiş birçok kamu hastanesinin kapatılmasına yorumunuz nedir?
– Nasıl ki muhtaçlık olmadığı halde kimi kentlere yolcu garantili hava limanları yaptırılarak müteahhitler varlıklı edilip devlet ziyan ettirildiyse birebir mantık burada da devreye sokulmuş ve kent hastanelerine hasta sayıları garanti edilerek müteahhitlerin kar etmesinin ve devletin zara etmesinin önü açıldı. Ankara’da Bilkent ve Etlik Kent hastaneleri için garanti edilen hasta sayılarına ulaşabilmek için ülkemize çok büyük hizmetler vermiş en değerli kamu hastaneleri kapatıldı.
– Hastanelerde şiddete karşı ne yapılmalı?
– Son 10 yıldır ülkemizde doktor ve sağlık çalışanlarına vazifeleri başında hasta ve hasta yakınları tarafından yapılan atak, dövme ve darp olayları artan biçimde devam ediyor. Şahsen hükümet yetkilileri ve basın tarafından sıhhat çalışanlarımız itibarsızlaştırıldı, maksat haline getirildi. Sıhhat hizmetlerinin sunum ve kalitesinde düşüş, çökmüş sıhhat sistemi ve yetersiz güvenlik tedbirleri Türkiye’nin sıhhatte şiddette dünyanın en önde gelen ülkesi olmasına yol açtı. Acil servislerde deneyimli ve işini düzgün bilen kâfi sayıda güvenlik elemanı bulundurulmalı. Saldırganların bir müddet SGK sisteminden yararlanmaları durdurulmalı. Hastane girişlerine özel X-Ray aygıtları yerleştirilmeli.
HEKİM GÖÇÜ NASIL ÖNLENECEK?
– Hekim sayısı kâfi mi, tabip göçünü nasıl değerlendiriyorsunuz?
– Sıhhat Bakanlığı+üniversite+özel hastanelerde istihdam edilmiş 185 bin doktor var. Bir doktor, hemşire ve diş hekimi başına düşen nüfus Türkiye’de sırasıyla 498, 431 ve 2.496 olup OECD ülkelerinde ise bu sayılar 341, 102 ve 1685 dolayında. 100.000 bireye düşen doktor sayısı istikametinden OECD sonuncusuyuz. Yüz bin şahsa düşen doktor sayısı OECD ortalaması 348 iken ülkemizde bu sayı 187’dir. Mevcut doktor sayısına ek olarak en az 70 bin doktora muhtaçlık var. Tabip göçünün önlenmesi için gerekli önlemlerin hemen alınması gerekiyor. Geçen yıl 3 bin 25 doktorumuz yurtdışına göç etti, bu artarak devam ediyor. Yurtdışına çıkmış olan tabiplerin ve sıhhat çalışanlarının aksine göç ile yurda dönüşü sağlanmalı.
VATANDAŞ NE İSTİYOR
– Hasta ve yakınları sıhhat hizmetlerinde en çok neleri lisana getiriyor, vatandaş ne istiyor?
Hasta ve hasta yakınları en çok hastanelerde yaşanan kuyruk sıkıntısı, ucube randevu sistemi, 5 dakikalık tabip muayenelerinden ve eczanelerde birçok kıymetli ilacın bulunmadığından yakınıyor. Bir tabipten günde 90-95 hasta görmesinin istenmesinin hizmet kalitesini düşürdüğünü vurguluyor. Bilhassa eczanelerde ödedikleri muayene fiyatlarından rahatsız olduklarını, hastanelerde Suriyeli sığınmacılara öncelik tanınmasının kendilerini rencide ettiğini ve adeta ikinci sınıf vatandaş üzere hissettiklerini belirtiyorlar. Ülkesine 40 yıl hizmet etmiş emekli bir akciğer kanseri hastasına SGK akıllı ilacını ödememek için 40 takla atarken, Sağlık Bakanı 10 milyon Suriyeli sığınmacıya nasıl parasız hizmet verdiklerini övünerek anlatıyor.
KUYRUK NASIL AZALACAK
– Hastane kuyruklarını azaltmak için neler yapılmalı?
– Birinci basamakta Aile Sıhhati Merkezleri (ASM) ile her bir vatandaşımız erişilebilir ve kaliteli sıhhat hizmetine kavuşturulmalı. ASM hizmetleri devlet tarafından sağlanmalı. ASM hizmetlerinin tamamını devlet üstlenmel, sıhhat denetimlerinin, yaşlı ve kronik hastaların takibinin aile doktorları tarafından yapılması sağlanmalı. Bu formda bilhassa erken teşhis ve hasta izleme süreçlerinin ASM’lerde aile tabipleri tarafından yapılması ile ‘2. ve 3. basamak kamu ve üniversite hastanelerinin hasta yükünün azaltılmas’ hedeflenmeli. Günümüzde hem ABD hem de Avrupa’da hastaların yüzde 70’i evvel ASM’lere ya da aile tabiplerine başvuruyor. Ülkemizde ise bu oran yüzde 30 civarında.
DERS VERECEK HOCA YOK
– Sağlık hizmeti alımında vatandaşların en çok zorlandığı alanlar hangisi?
– Ülkemizde birden fazla hastanede yatak dağılımında dengesizlik var. Bilhassa nöroloji, beyin cerrahisi ve tıbbi onkoloji üzere branşlarda yatak problemi had safhada. Üniversitelerimizde kalp damar cerrahisi, göğüs cerrahisi, beyin cerrahisi ve çocuk hematoloji/onkolojisi üzere branşlarda eğitim verecek öğretim üyesi kalmamış, bunun sonucu olarak TUS imtihanlarında bu kısımları tercih eden doktor sayıları çok azaldı. Ne yazık ki halkımız yakın vakitte bu branşlarda muayene olacak ya da ameliyat olacak cerrah bulamıyor.
SIĞINMACILARA 1 MİLYAR DOLAR
– Türkiye’nin ilaçta pazar büyüklüğü nedir?
– Türkiye’nin yerli ve ulusal bir ilaç siyaseti yoktur ve ilaç pazarı olarak büyüklüğü 250 milyar TL (7 milyar dolar). Bu meblağın 1 milyar doları Suriyeli sığınmacıların ilaç masraflarıdır. Yerli ilaç sanayi yeni teknolojilerle iç içe olmaktan çok jenerik ilaçların üretimi ile uğraşıyor. İlaç endüstrinde büsbütün dışa bağımlıyız.