Milliyet.com.tr/ÖZEL Hükümet ve iktisat idaresi tarafından yıl sonu enflasyon beklentileri netleşmeye başladı. Son olarak yeni Orta Vadeli Program’da yıl sonu enflasyonunun yüzde 41.5’e gerileyeceği varsayım edildi.
Milyonlarca çalışan, minimum fiyatlı, memur ve emeklinin maaşı enflasyon sayıları üzerinden bedellendiriliyor. Emekliler ve memurlar 6 aylık dönemlerde artırım alırken, minimum fiyatta artırım yıllık belirleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan daha evvelki demeçlerinde çalışanları enflasyonun altında ezdirmeyeceklerini tekraren lisana getirmişti. Pekala OVP’deki enflasyon varsayımına nazaran minimum fiyata yıl sonunda artırım oranı ne olur? Bir refah hissesi gündeme gelir mi? Net 17 bin 2 TL olan taban fiyat yeni devirde ne kadar olur?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu tabirleri kullandı: “2025-2027 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program’da (OVP) bilhassa fiyat istikrarı kıstasında 2024 yılı Haziran ayı prestijiyle başlayan dezenflasyon sürecinin devamıyla enflasyon oranının program periyodunda tek haneli düzeylere indirilerek bu düzeylerde istikrar kazanması amaçlanmaktadır.
Yönetilen, yönlendirilen fiyatlar kısmında ise enflasyon kestirimi ve gayelerine ahengin artırılarak belirli bir disiplinde gidileceği, ücret-fiyat sarmalının önlenmesine istinaden minimum fiyat artışlarıyla dezenflasyon sürecinde kurallı bir yol izleneceği, para siyasetindeki kararlı duruşla birlikte yurt içi talepte dengelenme, döviz kurunda istikrarlı güzelleşmenin devamıyla aylık enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün yılın geri kalanında süreceği ve TÜFE yıllık artış oranının yıl sonunda yüzde 41,5 düzeyine gerileyeceği öngörülmektedir.
Hükümetin iktisat kurmaylarının geçmiş periyot telaffuzlarına dikkat ettiğimiz vakit ise dar gelirlinin, emeklinin enflasyona ezdirilmemesi biçiminde fiyat siyaseti izlenmektedir. Yıl sonu enflasyonun %41,5 civarında hedeflendiğinden dolayı minimum fiyatın belirtilen sayıların altına düşmeyeceği kanaatindeyim.
REFAH HİSSESİ GÜNDEME GELİR Mİ?
Evet mümkün, aralık ayı başında taban fiyat kurulu toplanacak. Toplamda 15 kişilik kurul üzerinden 5’i personel sendikası, 5’i patron sendikası 5 kişi de Çalışma Bakanlığı liderliğinde bir araya gelecek.
01.08.2004 tarihli 25540 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik minimum fiyatı emekçilere olağan bir çalışma günü karşılığı ödenen ve çalışanın besin, konut, giysi, sıhhat, ulaşım ve kültür üzere zarurî muhtaçlıklarını günün fiyatları üzerinden minimum seviyede karşılamaya yetecek fiyat olarak tanımlamıştır.
Burada fiyat belirleme asıllarına baktığımızda ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve ekonomik durumu, ücretliler geçinme indeksleri, fiilen ödenmekte olan fiyatların genel durumu ve geçim kuralları göz önünde bulundurulur. Evvelki taban fiyat tespitlerine baktığımızda enflasyonun üzerinde refah hissesi olarak eklenti yapıldığını gözlemlemekteyiz.
ASGARİ FİYAT NE KADAR OLUR?
Asgari fiyat kestirimi yapılırken, bilhassa enflasyon verisi, geçim indeksi ve en değerlisi taban fiyatın ‘2025 yılı için bir kez mı, yoksa 2 sefer mı?’ belirleneceği değer teşkil etmektedir. OVP üzerinden 2024 yılı için beklenen enflasyon %41,5. 2025 yılı için ise %17,5 olarak hedeflenmektedir.
Bu datalar ışığında taban fiyata %45 ile %50 civarında bir fark geleceği kanaatindeyim. Mali olarak tabir edecek olursak minimum fiyatın 24 bin 500 TL ile 25 bin TL düzeylerinde olacağını söyleyebiliriz.
BU SON YÜKSEK ARTIRIM ORANI MI OLACAK?
Evet, bilhassa burada enflasyon belirleyici nokta diyebiliriz. OVP üzerinden 2024 yılı %41,5, 2025 yılı %17.5, 2026 yılı 9.7, 2027 yılı % 7.00 olarak hedeflenmiştir. Hedeflenen enflasyonun düşen bir endekste olduğunu, münasebetiyle önümüzdeki üç yılın en fazla artırım oranının bu sene olacağını düşünüyorum.”