Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) İzmir Şubesi Teknik Sorumlusu ve etraf mühendisi Selma Akdoğan, kentte son haftalarda gözle görülebilen hava kirliliği artışı olduğunu söyledi. Hava kalitesinin son devirde ‘riskli’ düzeylerde olduğuna dikkat çeken Akdoğan, “Meteorolojik olaylar da hissedilen kirliliği etkiliyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, risk haritalarında inversiyon tesiri riski yüksek olarak açıkladı. İnversiyonla birlikte farklı kirletici nedenler, yakıt kullanımı üzere tesirler bunu artırıyor. İnversiyon hava kirliliğini artırıcı bir tesiri var” dedi.
İzmir’de kış mevsiminin gelmesiyle doğal gazın olmadığı bölgelerde yaşayanların ısınmak için konutlarında odun ve kömür yakması sonucu hava kirliliği oluştu. Kömür ve kalitesi düşük yakıt kullanımı nedeniyle kent merkezi başta olmak üzere kentin birçok noktasında hava kalitesi ‘riskli’ düzeylere ulaştı. Bilhassa sabah ve akşam saatlerinde ağır olarak hissedilen hava kirliliği, hassas kümede yer alan çocukları, gebeleri, yaşlıları ve teneffüs yolu rahatsızlığı üzere sıhhat meseleleri yaşayanları olumsuz etkiliyor. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin 23 hava kalitesi ölçüm istasyonu bilgilerine bakıldığında, 2022’de İzmir’de bilhassa partikül unsur 10 bedellerinin, hudut bedellerin üzerinde seyrettiği görüldü.
“3 ilçede ulusal hudut bedellerin 2 katına yakın”
İzmir’in hava kalitesine ait 2022 için genel kıymetlendirme raporu hazırladıklarını aktaran ÇMO İzmir Şubesi Teknik Sorumlusu Selma Akdoğan, “Ön bilgilere bakıldığında 2022 yılı içerisinde kentimizde bilhassa partikül husus 10 kıymetlerinin ilgili yıllık ortalama kıymetleri hudut bedellerin üzerinde seyrettiğini görüyoruz. Aliağa, Aliağa Bozköy, Alsancak, Bornova, Çiğli, Gaziemir, Karabağlar, Karaburun, Karşıyaka, Menemen, Ödemiş, Torbalı ve İzmir-eğitim istasyonlarında ulusal hudut kıymetlerin üzerinde. Bayraklı ve Yenifoça’da ise hudut bedellere çok yakın olduğunu gördük ancak bilhassa Torbalı, Karşıyaka, Ödemiş istasyonlarında partikül husus bedellerinin ulusal hudut pahaların 2 katına yakın seviyene ulaşıldığını görüyoruz” dedi.
“DSÖ standartlarının üzerinde”
Partikül husus 2,5 kıymetlerinin vilayet genelinde yalnızca 7 istasyonda ölçüldüğünü belirten Akdoğan, “Aslında tüm istasyonlarda bu dataların ölçülmesi ve dataların kıymetlendirilmesi gerekiyor. 7 istasyonun bilgilerine nazaran Alsancak, Bornova, Konak istasyonlarında ulusal hudut pahaların üzerinde, Çiğli’de ise hudut bedellere çok yakın olduğu görünüyor. Karşıyaka ve Kemalpaşa istasyonlarında ölçülen pahalar de hudut kıymetlere yakın düzeylerde. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) standartları ile karşılaştırma yaptığımızda aslında hem partikül unsur 10 ve 2,5 kıymetleri bu hudutların üzerinde. Ulusal mevzuatta pahalar biraz daha yüksek olduğu için ortada farklılık oluşuyor. 2022 yıllık ortalama NO2 (Azot Dioksit) bedelleri Aliağa, Karşıyaka, Konak ve İzmir-eğitim istasyonlarında ulusal hudut bedellerin üzerinde seyretti” diye konuştu.
“İnversiyon tesiri ile kirliliği daha çok hissediyoruz”
İzmir’de son haftalarda gözle görünür kirlilik artışı olduğunu kaydeden Akdoğan, “Özellikle son haftalarda gözlemlediğimiz kirlilik artışı var. Kentin içerisinde ısınmadan kaynaklı hava kirliliğinin yanı sıra sanayi tesisleri ve taş ocakları üzere farklı nedenlerden ötürü da hava kirliliği var. Meteorolojik olaylar da hissedilen kirliliği etkiliyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, risk haritalarında inversiyon tesiri riski yüksek olarak açıkladı. Sıcak havanın olağan şartlarda yükselerek soğuması gerekir. Şu anda tam aykırısı bir olayla sıcak hava yükselmiyor, zıddı bir tesir oluşuyor. Karşıt tesir oluştuğunda da atmosferik hareketlerin tarafı değişiyor. Bu da inversiyon tesirine neden oluyor. Kirleticiler yükselmiyor, havada asılı olarak aslında bir bulut halinde gözlemleyebildiğimiz halde izlenebiliyor” dedi.
İzmir’deki hava kalitesini son devirde ‘hassas’ ve ‘sağlıksız’ olarak gözlemlediklerini vurgulayan Akdoğan, “Günlük olarak ölçülen pahalar web sayfası üzerinden yayınlanıyor. Bilhassa son haftalarda ‘hassas’ ve ‘orta’ biçimine yayınlandı. Hassas pahalar, sıhhat sorunu olan bireylerin hava kirliliğinden kaynaklı hastalıklara yakalanma riskini arttığını gösteriyor. Devir periyot istasyon başında dataları izlediğimizde sıhhatsiz günlerin de yayınlandığını görebiliyoruz. Aslında ‘hassas’ ve ‘sağlıksız’ seviyelerde yük olarak görebiliyoruz. Örneğin; Kemalpaşa istasyonunda son 7 günlük hava kalitesi grafiği yayınlandı. Buna nazaran, ocak ayının birinci günlerinde orta kalitede olan hava kalitesi, bilhassa 4-5 Ocak tarihlerinde sıhhatsiz olarak yayınlandı. Orta devirlerde orta ve hassas pahaları görüyoruz. Aşikâr saat aralığında ve günlerde sıhhatsiz ölçülen kıymetleri görebiliyoruz. Konak son hafta bedellerine baktığımızda yüklü olarak hassas ve orta pahalarını gösterdiğini görebiliyoruz” diye konuştu. (DHA)